Τελικά ποια είναι η ΕΕΛΛΑΚ;

Το ερώτημα υφίσταται αρκετό καιρό. Την καλύπτει ένα όμορφο πέπλο κεντημένο με υψηλά στελέχη της κυβέρνησης, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, αλλά και ένας καταστροφικός εναγκαλισμός με κοινότητες,και μετά… ακολουθούν τα “κορόιδα”. Και για να μην πιαστείτε από το “κορόιδα” πρέπει να σημειώσω πως αναφέρομαι σε όλους όσους πίστεψαν πως (με την δημιουργία της ΕΕΛΛΑΚ) θα έβλεπαν την Ελλάδα να σοβαρεύει στο τομέα χρήσης ανοικτών προτύπων, να προωθεί και να υποστηρίζει κοινότητες που παράγουν έργο και όχι απλά να φυτοζωούν τρέφοντας πνευματικώς ελαττωματικά trolls, να πρωτοστατεί στη χρήση του ανοικτού λογισμικού στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους πρωθυπουργούς τους να μην συναντώνται με CEO μεγαλοεταιριών και να χαμογελούν στο φακό σαν να είδαν τον Χριστό. Αυτά τα “κορόιδα” είμαστε όλοι εμείς που πιστέψαμε σε αυτήν τη κίνηση. Υπάρχουν βέβαια και οι κλασσικοί Ι4-Ι5 γιωτάδες, που αισθάνονται πως βρήκαν την κότα με τα χρυσά αυγά (η τουλάχιστον νόμιζαν πως την βρήκαν) και είπαν να τσιμπήσουν και αυτοί το κατιτίς τους…

Για να δούμε λοιπόν “Τι είναι η ΕΕΛ/ΛΑΚ;”. Βασικά δεν είναι και πολλοί αυτοί που γνωρίζουν την ιστορία της. Άρα καλό είναι να την γράψω εδώ – τουλάχιστον όπως την ξέρω εγώ. Λογικό είναι να μην γνωρίζω όλες τις πτυχές της εξέλιξης σε αυτό που είναι σήμερα, αλλά όπως και να έχει η ιστορία λίγο πολύ είναι η παρακάτω:

Η ΕΕΛΛΑΚ λοιπόν, δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από μια παρέα ανθρώπων που ξεκίνησε ως άτυπη ομάδα και εξελίχθηκε σε φορέα με ημερομηνία λήξης. Εμφανίστηκε στο τέλος του 2002 με τη μορφή της “Ελληνικής Κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ” και αποτελούσε τότε απλά την Ομάδα Open Source του δικτύου GRNET (http://www.grnet.gr), δηλαδή των μεμονωμένων υποστηρικτών του Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα που εργάζονταν για λογαριασμό του ακαδημαϊκού δικτύου των πανεπιστημίων. Η ύπαρξη της “Ελληνικής Κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ” τότε συνέβαλλε – είτε καλώς είτε κακώς – σε δυο σημεία για την προώθηση του Ελεύθερου Λογισμικού στην Ελλάδα:

Πρώτον, με τις δράσεις της υποβάθμισε – επισκίασε τότε συλλόγους που είχαν αρχίσει να πνέουν τα λοίσθια λόγω κακής διαχείρισης και εσωτερικών προστριβών. Ο εναγκαλισμός μεταξύ τους που ακολούθησε ήταν τέτοιος που σχεδόν τους εξαφάνισε!. (Για την ιστορία, την ίδια πάνω-κάτω καταστροφική απόφαση που πήραν, κλήθηκε το Μάιο του 2010 να πάρει και ο GREEKLUG σε συνάντηση που έγινε με εκπρόσωπο της εταιρίας ΕΕΛΛΑΚ, όταν ερωτηθήκαμε σχετικά με συνεργασία. Βέβαια, στη συζήτηση δεν αφήσαμε κάποιο περιθώριο για παρεξηγήσεις όταν θέσαμε το ότι “ευχαρίστως να συνεργαστούμε ΣΑΝ ΙΣΟΙ με την ΕΕΛΛΑΚ σε θέματα προώθησης. Τονίζουμε σαν ΙΣΟΙ καθώς δεν επιθυμούμε να συνεργαστούμε με κανέναν άλλο τρόπο.” Όσο τους είδατε εσείς… τόσο τους ξαναείδαμε και εμείς!!! Η τρανταχτή εταιρεία ΕΕΛΛΑΚ των ακαδημαικών και των Πανεπιστημίων… έγινε άφαντη. Βέβαια από την άλλη, ποιοι ήμασταν εμείς που θέλαμε να είμαστε και “ίσοι” με την εελλακ των στελεχών… that’s true).

Δεύτερον, έκανε γνωστό το ακρωνύμιο ΕΛ/ΛΑΚ στην Ελλάδα. Το ακρωνύμιο ΕΛ/ΛΑΚ, αντίστοιχο του Free-Libre/Open Source Software (FL/OSS) στα αγγλικά. Αυτό συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στη γρήγορη διάδοση του Ελεύθερου Λογισμικού στην Ελλάδα λόγω της ευελιξίας με την οποία προφέρεται αυτό το ακρωνύμιο και του πλήρους νοήματος που εμπεριέχει σε αντίθεση με το Linux ή GNU/Linux.

Σε μεγάλο βαθμό εκείνη τη περίοδο συνετέλεσε η ύπαρξη του δικτυακού τόπου dev-ellak ο οποίος ήταν ο πρώτος συνεργατικός χώρος – αποθετήριο λογισμικού που υπήρξε στην Ελλάδα σε επίπεδο κοινοτήτων. Η δυνατότητα που έδινε αυτός ο χώρος συγκέντρωσε αρκετούς από τον εν λόγω σύλλογο που αισθάνονταν “μακρυά τους”, και εν συνεχεία τους ανέδειξε σε ηγετικές μορφές της “Ελληνικής Κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ” μέχρι και σήμερα.

Το διάστημα 2004-2008 και κυρίως μετά το 2005 οπότε ο HELLUG επαναδραστηριοποιήθηκε στο Εργαστήριο GNU/Linux Καλλιθέας που άνηκε στον Richard Kweskin – μετέπειτα πρόεδρό του – υπήρχαν τριβές μεταξύ των δυο οντοτήτων (θυμηθείτε την περίπτωση του έργου “Πλανήτης ΕΛΛΑΚ”) κυρίως εξαιτίας της ανυπαρξίας της νομικής μορφής της “Ελληνικής Κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ” και του ασαφή ή να το πούμε πιο λαϊκά, του “φλου” χαρακτήρα ο οποίος διέκρινε τις ενέργειές της.

Παρ’ όλα αυτά έχοντας συγκεκριμένη κομματική υποστήριξη η “Ελληνική Κοινότητα ΕΛΛΑΚ” άρχισε το 2006 να μεταμορφώνεται σε αυτό που ήταν διαρκές αίτημα των επαγγελματιών του Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα στην Ελλάδα, ένα “ΣΕΠΕ των Εταιρειών ΕΛ/ΛΑΚ”. Για του λόγου το αληθές μάλιστα καταρτίστηκε μέχρι και καταστατικό που πρότεινε την ίδρυση συλλόγου με την ονομασία ΣΕΠΕΛ/ΛΑΚ. Λόγω του οικονομικού κλίματος που άρχισε μετά το 2007 να βαραίνει, τελικά την ύστατη στιγμή τέθηκε επί τάπητος εκ νέου η νομική μορφή που θα έπρεπε να λάβει ο εν λόγω οργανισμός και έτσι το 2008 εγένετο Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ.

Σήμερα λοιπόν, η αρχική Ομάδα Open Source του δικτύου GRNET έχει μετεξελιχθεί σε Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ για την οποία έχουν βάλει υπογραφή καμιά εικοσαριά πρυτάνεις. Το σχέδιο; Η προώθηση του ΕΛ/ΛΑΚ μέσα από τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, μέσω της δημιουργίας μηχανισμών καινοτομίας και παραγωγής λογισμικού. Η δημιουργία και λειτουργία Εργαστηρίων ΕΛ/ΛΑΚ σε κάθε μεγάλο πανεπιστήμιο της χώρας και ταυτόχρονα η προώθηση της επιχειρηματικότητας και των εταιρειών που χρησιμοποιούν εργαλεία ΕΛ/ΛΑΚ ή δραστηριοποιούνται πλήρως στο χώρο αυτό. Το τελευταίο σημαίνει και δυνατότητα συμμετοχής των εταιρειών αυτών σε διαγωνισμούς που θα προκυρήσσει η σήμερα μη θεσμοθετημένη κοινότητα-αρχή OpenGov μέσω των διαδικτυακών διαβουλεύσεων και προσκλήσεων.

Το μυστικό της “επιτυχίας”;
1. Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ – ως τέτοια – δεν έχει μέλη! Έχει μόνο Δ.Σ., ισχυρές “πλάτες” με τις υπογραφές των πρυτάνεων στο ιδρυτικό καταστατικό και εκμεταλλεύεται το δυναμικό επωφελούμενων από αυτήν οργανισμών που αποτυγχάνουν να υπάρξουν ανεξάρτητοι.
2. Έχει να συνεργαστεί με μία σχεδόν διαλυμένη από πάθη κοινότητα στη Ελλάδα καθώς ο καθένας έχει την δική του ατζέντα και κανείς δεν ενδιαφέρετε πραγματικά να προωθήσει το σκοπό αλλά μόνο για την αποτυχία του άλλου (αφού δεν είναι δικός μας…).

Πολύ όμορφα τα παραπάνω και καλοσχεδιασμένα. Επιχειρηματικό πλάνο πρώτης τάξεως για την προώθηση του προϊόντος του ΕΛ/ΛΑΚ.

Δυστυχώς όμως η Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ έχει και ορισμένα μειονεκτήματα:

1) Δεν αντιπροσωπεύει τη συνολική κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ παρά μόνο ένα κλειστό(;) κύκλο κυρίως στα όρια της πρωτεύουσας. Το επέλεξε να δρα έτσι ή απλά της βγήκε;
2) Στην ουσία δεν βγήκε από τα σπλάχνα της κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ αλλά έξω από αυτή και στηρίχθηκε κάπως σαν αντίδραση στην ανυπαρξία άλλων.
3) Έχει ημερομηνία λήξης 31/12/2019 (ΟΚ, πιθανόν αυτό να είναι απαραίτητο για τις ΑΜΚΕ)

Υπάρχει όμως και ένα ενδιαφέρον κομμάτι της ιστορίας που γεννά και κάποια ερωτήματα:

Η κομματική – κυβερνητική υποστήριξη που έχει η Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ είναι ηλίου φαεινότερη. Δημιουργήθηκε και έδρασε πολύ έντονα την περίοδο 2002-2004 ενώ μετά πάγωσε και η δραστηριότητα των μελών της ως ιδεολογικό γινάτι οδηγώντας – και έχοντας εξίσου σημαντικές ευθύνες γι’ αυτό – την Ελληνική Κυβέρνηση στην αγκαλιά της Microsoft το 2006. Το 2008 όταν τα πράγματα στο πολιτικό στερέωμα άρχιζαν και πάλι να αλλάζουν, έγινε η μεγάλη έκρηξη και πλέον η Εταιρεία ΕΛ/ΛΑΚ και Κυβέρνηση αλληλοϋποστηρίζονται σε βαθμό που βγάζει μάτια. Τώρα πια η εταιρεία μετεξελίχθηκε σε ένα είδος κυβερνητικής υπηρεσίας προώθησης ηλεκτρονικών διαβουλεύσεων κάθε επιπέδου. Όμως το καταστατικό της υπογράφτηκε από 20+ ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια. Τα ερωτήματα λοιπόν: Αν γνώριζαν τη μετεξέλιξή της σε κομματικό μηχανισμό, θα προσυπέγραφαν και σήμερα το ίδιο έγγραφο; Ποιος “φταίει” για αυτή την εξέλιξη; Όλοι οι φορείς τη στιγμή της υπογραφής γνώριζαν την διόπτευση που είχε;

Άντε και καλή χρονιά…